Menu

PROMOCJA KSIĄŻKI O RYCHTALSKICH ORGANMISTRZACH

W dniu 17 listopada 2018r. w Rychtalu odbyła się promocja książki Pana Kazimierza Cieplika pt. Rychtalscy organmistrzowie, wydanej ze środków funduszu Wrota Wielkopolski z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Kępińskiej. Po spotkaniu z autorem publikacji w lokalu Górka odbył się koncert organowy w wykonaniu mistrza muzyki sakralnej Pana Arkadiusza Popławskiego i Msza Swięta w intencji rychtalskich organmistrzów sprawowana przez pochodzącego z Rychtala ks. proboszcza Ireneusza Powagę w tutejszym kościele z udziałem parafian i wielu znamienitych gości. Moderatorem spotkania był prezes kępińskiego Towarzystwa Pan Marian Lorenz.

Autor książki Kazimierz Cieplik.

Mistrz muzyki sakralnej Arkadiusz Popławski.

2017

ROK JOSEPHA BACHA W RYCHTALU

Rok 2017 został poświęcony w Rychtalu Josephowi Bachowi - ostatniemu właścicielowi zakładu produkcji organów, gdyż właśnie w tym roku minęło 110 lat od jego przybycia do Rychtala. Krakowski malarz Robert Naumowicz namalował portret rychtalskiego mistrza, którego instrumenty brzmią po dzień dzisiejszy w wielu świątyniach w Polsce. Największe z nich znajdują się w kościele św. Marcina w Kępnie. Zdjęcie Josepha Bacha uzyskane od jego rodziny w Niemczech udostępnił pan Kazimierz Cieplik – autor przygotowywanej do druku biografii rychtalskich Organmistrzów. Baner został zaprojektowany przez pana Grzegorza Górnikiewicza z Wydawnictwa Koronis w Bydgoszczy. Dziękuję Urzędowi Gminy w Rychtalu za współfinansowanie projektu.

Baner promujący Rok Josepha Bacha w Rychtalu

Portret Josepha Bacha autorstwa Roberta Naumowicza z Krakowa.

WNUKOWIE JOSEPHA BACHA Z PIERWSZĄ WIZYTĄ W RYCHTALU

W sobotę 19 sierpnia 2017r. w ramach obchodów "Roku Josepha Bacha w Rychtalu", gościliśmy po raz pierwszy Heriberta i Barbarę Bach - dzieci Josefa Johanna Sebastiana i wnuków ostatniego rychtalskiego organmistrza, którzy przybyli z Niemiec, by wziąć udział w odsłonięciu ufundowanej przez Gminę Rychtal tablicy upamiętniającej wszystkich rychtalskich organmistrzów. Nasi goście na co dzień mieszkają w miejscowości Grevenbroich - Hemmerden w kraju związkowym Nadrenia Północna - Westfalia. Koordynatorem wizyty, który zaprosił ich do Polski, był p. Kazimierz Cieplik z Lubina. Jest on autorem książki pt. "Rychtalscy organmistrzowie", która już wkrótce znajdzie się na półkach księgarskich.

foto Piotr Szczurek

PRZED BUDYNKIEM DAWNEGO ZAKŁADU BUDOWY ORGANÓW PRZY UL. STRUMYKOWEJ 12

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

W KOŚCIELE

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

foto Piotr Szczurek

NA PROBOSTWIE

Foto Maciej Oscenda.

Foto Maciej Oscenda.

PRZY RODZINNYCH GROBACH

Foto Maciej Oscenda.

Foto Maciej Oscenda.

Zdjęcie J. Bacha z albumu rodzinnego.

Fotografia pierwszokomunijna Henryka Bacha, syna rychtalskiego organmistrza Józefa Bacha  i Marty z d.Rossochowitz wykonana ok.1928 r.
W górnym rzędzie stoją od lewej: Albert Spiegel (junior), Georg Bach - brat Józefa, Agnieszka Bach i Józef Jan Sebastian Bach. Siedzą od lewej: Irena Spiegel, Marta Bach z d.Rossochowitz, Henryk Bach, Józef Bach i Maria Spiegel. Fotografię wykonał w Rychtalu fotograf Jan Nawrocki z Kępna.

RYCHTALSCY ORGANMISTRZOWIE

 Franciszek Majewski  *1758 r. we Lwowie

+ po 1830 r.  w nieznanej miejscowości

prawdopodobnie szlacheckiej proweniencji, żonaty z Józefą (Josefa) z d.Weigel,

    Jakub Ignacy (Jacob Ignatz) Spiegel  * 20.07.1792 r. w Rychtalu

+ 11.03.1863 r. w Rychtalu

syn z II małżeństwa Alberta Spiegla z Ewą z d.Galanski

żonaty z Franciszką Teresą (Franciska Theresie) z d.Majewska

  Jan Juliusz (Johann Julius) Spiegel   * 12.05.1830 r. w Rychtalu

+ 12.03.1909 r. w Rychtalu

syn Jakuba Juliusza i Franciszki Teresy z d.Majewska

żonaty z Marią Martą (Marie Martha) z d.Rosoochowitz

  Karol Teodor (Carl Theodor) Spiegel  * 01.11.1860 r. w Rychtalu

+  po    1939 r. w nieznanej miejscowości

syn Jana Juliusza i Marii Marty z d.Rossochowitz

żonaty z Bertą Matyldą (Bertha Mathilde) z d.Milde

   Wojciech Jerzy (Albert Georg) Spiegel * 18.04.1868 r. w Rychtalu

+ 19.06.1906 r. w Rychtalu

syn Jana Juliusza i Marii Marty z d.Rossochowitz

żonaty z Józefą Augustyną (Josefa Augusta) z d.Rossochowitz

               Józef (Joseph) Bach  * 25.07.1877 r. w St.Helier (Jersey, Wielka Brytania)

+ 14.09.1970 r. w Regensburgu (Bawaria, Niemcy)

syn Jana i Luizy z d.Lichtenauer

żonaty : I z wdową Józefą Augustyną Spiegel z d.Rosoochowitz

          II z Martą Agnieszką (Martha Agnes) z d.Rossochowitz – siostrą Józefy

   Mieszkał w Rychtalu od 25 lutego 1907  do 5 października 1950 r.

  Opracował Kazimierz Cieplik

RYCHTALSCY ORGANMISTRZOWIE - FAKTY

Fragmenty odczytu p. Kazimierza Cieplika

Wydawnictwo: Śląskie organy V

Muzykologia Opolska * Studia i Materiały 3

 Opole 2017

W Rychtalu w latach 1786–1950 istniał zakład organmistrzowski założony przez Franciszka Majewskiego, którego kolejnymi właścicielami byli: Jakob Spiegel – zięć Majewskiego, Johann Spiegel – syn Jakoba, Karl i Albert Spieglowie – synowie Johanna, potem Albert Spiegel samodzielnie i jako ostatni Joseph (Josef, Józef) Bach. Franciszek Majewski We wtorek 13 sierpnia 1782 r. w Rychtalu w godzinach przedpołudniowych miał miejsce ślub wdowca Filipa Sobagło, lat 46, z panną Marianną Bzdyk, lat 26. Na marginesie tego wpisu w księdze małżeństw proboszcz zapisał: Podczas zawierania tego małżeństwa po raz ostatni do uroczyście śpiewanej Mszy zadzwoniły duże dzwony, a potem dokonano aktu ślubu. Wybuchł pożar dnia 13 sierpnia 1782 r. który 83 domy, 13 stodół z wszelkim bogactwem i kościół w popiół i pył obrócił, również stopił dzwony. W odległej od Rychtala o 13 km miejscowości Laski znajdował się klasztor i duży majątek zakonu paulinów. Był też niewielki kościół, który w 1780 r. dość znacznie rozbudowali. Nie ulega wątpliwości, że informacja o pożarze Rychtala szybko dotarła do Częstochowy, gdzie w tym czasie na Jasnej Górze naprawiał organy Franciszek Majewski. Pierwsza udokumentowana informacja o nim pochodzi z 1782 r., kiedy to Franciszek Majewski reperując przez rok organy w konwencie Św. Zygmunta w Częstochowie, dostawał wraz z czeladnikiem: porcję księżowską, siedem garncy piwa na tydzień na jedną osobę i wódki kwartę. Niezależnie od utrzymania honorarium wyniosło 800 złotych łącznie z materiałem”. Autor tej informacji podaje też, że „Franciszek Majewski prowadził warsztat w Rychtalu do 1798 r. (później Jakub Spiegel)” Druga informacja pochodzi z Archiwum Jasnogórskiego: Annus Domini 1783: Januarius (…) Die 23. Finivit reparationem Organi Majores Dominum Franciscus Majewski Leopoli MRP (Roku Pańskiego 1783, miesiąca stycznia, dnia 23 zakończona została naprawa wielkich organów przez pana Franciszka Majewskiego ze Lwowa). Organy te zostały zepsute w 1771 r. za sprawą ataku wojsk moskiewskich na klasztor. Trzecia informacja: Majewski Franciszek, organmistrz w Rychtalu pow. Namysłów założył firmę organmistrzowską w Rychtalu rzekomo w 1798 r. ale to chyba nie jest prawda, bo organmistrz Majewski już w 1788 r. był notowany. Po jego śmierci firmę przejął Jakob Spiegel. Do większego kościoła w Laskach paulini potrzebowali nowych organów, zatem ściągnęli Majewskiego do Lasek, który w 1783 r. zbudował dla tamtejszego kościoła 6-głosowy pozytyw bez pedału. Kościół w Rychtalu na starych murach odbudowano w latach 1784–1785. Wtedy też Franciszek Majewski, z którym proboszcz Johann Anton Kunze wcześniej dokonał uzgodnień, przystąpił do budowy nowych organów, które prawdopodobnie ukończył w 1786 lub na początku 1787 r. W 1787 r. zbudował organy w sąsiedniej Bukowie Śląskiej (Buchelsdorf). W oddalonej o 9 km od Rychtala miejscowości Trębaczów, w tamtejszym kościele parafialnym 15 września 1788 r. młodzieniec Franciszek von Majewski, lat 30 (* ok. 1758), zawarł związek małżeński z 20-letnią panną Josephą Weigel z Trębaczowa, córką Christopha. Świadkiem na tym ślubie był burmistrz Rychtala Christoph Perlitius. Nie ulega wątpliwości, że znali się od czasu budowy przez Majewskiego organów w Rychtalu, który tam potem zamieszkał. Małżeństwu Majewskich urodziło się ośmioro dzieci. Ich młodsza córka, Franciszka Teresa (* 27.09.1790 w Rychtalu), wyszła za mąż za czeladnika stolarskiego Jakoba Spiegla. Żona Franciszka Majewskiego – Josepha, zmarła 19 maja 1817 r. w Rychtalu, zaś on sam razem za starszą córką, Joanną Franciszką, wyprowadził się z Rychtala ok. 1829/1830 r. Jakob Ignatz Spiegel Urodzony 20 lipca 1792 r. w Rychtalu syn szewca Adalberta (Wojciecha) i Ewy z d. Galanski ok. 1807 r. rozpoczął naukę zawodu u jednego z miejscowych stolarzy. Kiedy został czeladnikiem, 26 listopada 1812 r. ożenił się z Franciszką Teresą, córką organmistrza Franciszka Majewskiego, który przyjął go wtedy do swojego warsztatu. Jakob powoli zdobywał kolejne szczeble w zawodzie: stolarzem został w 1815 r., mistrzem stolarskim w 1818, a budowniczym organów (Orgelbauer) dopiero w 1829 lub 1830 r., o czym świadczą wpisy w księgach chrztów jego dzieci. Jakobowi i Franciszce urodziło się dwanaścioro dzieci. Johann Julius urodzony 12 maja 1830 r. jako jedenaste dziecko swoich rodziców został organmistrzem i następcą ojca. Pierwsze znane organy Jakoba Spiegla to 6-głosowy pozytyw bez pedału w Solnikach Małych k. Oleśnicy (Klein Zölling), zbudowany w 1830 r. W 1893 r. został przebudowany przez jego syna, Johana (powiększony zakres manuału do f3 i dobudowany 2-głosowy pedał; porcelanowe manubria jak w katedrze we Włocławku). Jakob Spiegel zmarł 11 marca 1863 r. w Rychtalu. Dalej kierował firmą syn Jakoba – Johann. Johann Julius Spiegel Ożenił się 9 listopada 1858 r. w Rychtalu z Marią Martą Rossochowitz, córką szewca. Po śmierci ojca przejął warsztat organmistrzowski. Małżeństwu urodziło się dziewięcioro dzieci. Synowie: Karl Theodor, urodzony 1 listopada 1860 r., i Albert Georg, urodzony 18 kwietnia 1868 r., zawodu organmistrza uczyli się u ojca, pomagając mu przy budowie i remontach organów. Wspólnie z ojcem zbudowali wiele instrumentów. Największy, 32-głosowe organy we włocławskiej katedrze oznaczone opusem 106, wznieśli w 1893 r. Około 1870 r. na działce kupionej od teścia Johann Spiegel zbudował nowy dom mieszkalny o powierzchni użytkowej 174 m2, przy ul. Strumykowej 6, w którym mieszkali również obaj synowie z rodzinami. 14 maja 1897 r. ojciec przepisał zakład i działkę z domem obu synom: Karlowi i Albertowi. Johann Spiegel odszedł z tego świata 12 marca 1909 r. w Rychtalu w wieku 79 lat. Karl i Albert Spieglowie W 1897 r. bracia wspólnie reperowali organy w Woskowicach Małych (Lorzendorf), a w 1898 r. zbudowali nowe 16-głosowe organy w miejscowości Kup, pierwsze z pneumatyczną trakturą. W 1898/1899 r. wybudowali na przekazanej przez ojca działce przy ul. Strumykowej 12 nowy budynek zakładu o wymiarach 16 × 8 i wysokości 8 m. Na parterze odbywała się produkcja, zaś na piętrze składowano gotowe piszczałki i inne elementy organów.  Obecnie budynek został wewnątrz przebudowany na mieszkania. Do 1901 r. swoje organy sygnowali tabliczką: Orgelbaumeister – Reichthal in Schlesien. W 1902 r. zmienili nazwę firmy i sygnaturę na: K.A.Spiegel Orgelbau- Anstalt Reichthal i. Schl. Albert ożenił się w 1900 r. z Józefą Rossochowitz, a Karl w 1902 r. z Bertą Milde. W 1904 r. zbudowali 25-głosowe organy w Nowej Wsi Królewskiej (teraz Opole). Wkrótce okazało się, że były ostatnimi, które bracia wspólnie zbudowali. Firma została rozwiązana, a Karl wyprowadził się z Rychtala. Nastąpiło rozliczenie współwłasności, o czym świadczy zapis w księdze wieczystej z 14 marca 1905 r., że jedynym właścicielem posesji, a więc domu i zakładu, jest Albert Spiegel. Albert Spiegel założył własną firmę o nazwie: Albert Spiegel Orgelbau Anstalt Reichthal i/Schl. W 1905 r. wg dyspozycji prof. Emila Bohna z Uniwersytetu Wrocławskiego zbudował nowe 15-głosowe organy w Bralinie, pow. Kępno. W tym samym roku 10-głosowe w Niechanowie k. Gniezna. Jako ostatnią pracę wykonał przebudowę organów w Biestrzykowicach, którą ukończył w pierwszych miesiącach 1906 r. Zmarł 19 czerwca 1906 r. o godz. 21.30 na gruźlicę płuc. Pozostawił żonę z czwórką dzieci, w tym jednodniowe niemowlę, oraz firmę z pełnym portfelem zamówień. Karl Spiegel Po rozwiązaniu spółki z bratem Karl z żoną i dwojgiem dzieci w końcu 1904 lub na początku 1905 r. przeprowadzili się do Opola na Gartenstraße 17 (obecnie ul. H. Sienkiewicza), gdzie mieścił się również zakład organmistrzowski. Tam też 15 października 1905 r. urodziła się córka Spieglów – Hedvig Johanna. W tym samym roku odnowił organy Schefflera w kościele w Radlinie, pow. Jarocin, a już w styczniu 1906 r. do nowo zbudowanego kościoła w miejscowości Pstrążna (Fischgrund), pow. Rybnik, wstawił 16-głosowe organy. Pod tym samym adresem w Opolu urodził się jeszcze syn, Georg Karl (1908), i trzecia córka, Lucia Ottilia (1912). W książce adresowej Opola z 1909 r. znajduje się reklama Karla Spiegla: Karl Spiegel, Zakład Budowy Organów, Opole, Gartenstr. 17, poleca się w produkcji organów kościelnych w każdej wielkości w sprawdzonym systemie pneumatycznym oraz przebudowy, naprawy i konserwacje organów. Kosztorysy gratis. Zbudował kilkadziesiąt organów, które sygnował tabliczką: Karl Spiegel Orgelbaumeister Oppeln. Josef (Joseph, Józef) Bach Wdowa po Albercie Spieglu poprzez ogłoszenia w prasie poszukiwała organmistrza, który mógłby prowadzić firmę. To ogłoszenie dotarło również do Szwajcarii, do Lucerny, gdzie Josef (Józef) Bach w firmie Goll doskonalił swoje umiejętności w zawodzie organmistrza. Zgłosił swoją kandydaturę i został przyjęty. Przyjechał do Rychtala 25 lutego 1907 r. i „z marszu” objął kierownictwo firmy. Był synem organmistrza Johana Josefa Jakoba Bacha i Luizy z d. Lichtenauer. Urodził się 25 lipca 1877 r. w St. Helier na wyspie Jersey, leżącej u wybrzeży Francji. Pierwsze nauki pobierał u ojca, potem ok. 1895 r. w firmie Gebrüder Späth Orgelbau w Ennentach (Badenia-Wirtembergia), następnie w latach 1899–1902 u Carla Theodora Kuhna w Männendorf (kanton Zurych w Szwajcarii) i we wspomnianej firmie Goll (1902–1907). W dotychczasowych opracowaniach o Bachu jest zaledwie kilka wzmianek bez szczegółów biograficznych.  Josef Bach w porozumieniu z wdową na podstawie zapisków po Spieglach ustalił liczbę 153 dotychczas zbudowanych i wyremontowanych do 1906 r. przez nich organów. Zmienił treść sygnatury, jaką odtąd mocowano na stołach gry, na: Orgelbau-Anstalt A.Spiegel Reichthal i/Schl. nr opusu i rok budowy, która była stosowana do końca 1908 r. Oznaczono nią organy w Sulechowie (woj. lubuskie), op. 154, rok 1907; Szemborowie pow. Słupca, op. 155, rok 1907; Sycowie (woj. dolnośląskie), prawdopodobnie op. 156, rok 1907 – sygnatura nie zachowała się, i Górce Klasztornej (Łobżenica – woj. wielkopolskie), opus 157, rok 1908. Z powodu tej sygnatury organy przypisywane są Albertowi Spieglowi. 9 czerwca 1908 r. Józef Bach ożenił się z wdową Józefą Augustą Spiegel z d. Rossochowitz a 11 listopada tegoż roku został wpisany do księgi wieczystej jako współwłaściciel domu i firmy. 25 sierpnia 1909 r. małżeństwu urodził się syn, któremu nadano imiona Joseph Johann Sebastian, który też został organmistrzem. Po śmierci żony w 1912 r. Josef Bach został właścicielem domu i zakładu. Bach w 1909 r. zbudował nowe organy w Solcu, pow. Środa Wielkopolska, już pod swoim nazwiskiem z sygnaturą: Josef Bach vorm. A. Spiegel Orgelbau- Anstalt Reichthal i/Schles. op. 158 1909 (tabliczka nie zachowała się). Kolejne w Strzelcach (pow. Namysłów) op. 159 w 1909 r.; Skrońsku, pow. Olesno, op. 160 w 1910 r. (w 1999 r. kościół spalił się); Maciowakrzu (Opolskie), op. 161, w 1910 r.; w Dzietrzkowicach, pow. Wieruszów, op. 162, w 1910 r.; Kołaczkowie, pow. Września, op. 162, w 1911 r.; Myjomicach, pow. Kępno (Wielkopolska), op. 163, w 1911 r.; Grabowie, pow. Ostrzeszów, op. 164, w 1913 r., a w 1914 r. w Rychtalu, pow. Kępno, op. 165. Są to ostatnie organy Bacha numerowane opusem. W 1916 r. ożenił się z Martą Rossochowitz, siostrą jego zmarłej pierwszej żony. Bach największe swoje organy zbudował w 1922/1923 r. w Kępnie – odebrane 5 października 1923 r. przez prof. Feliksa Nowowiejskiego, który wykonał koncert inauguracyjny. Miały wtedy 26 głosów, ale Bach zostawił na kontuarze i w szafie organowej wolne miejsca na dalsze 3 głosy, które w 1966 r. podczas ich remontu dobudował organmistrz Stefan Fiołka z Kępna. W okresie międzywojennym Józef Bach zbudował ok. 20 nowych instrumentów i nieznaną liczbę wyremontował. Organy sygnował porcelanową tabliczką o treści: Józef Bach Organmistrz Rychtal pow. Kępno i rok budowy. Ostatnie organy zbudował w 1942 r. w Nowej Wsi Książęcej w pow. kępińskim. W latach 1945–1950 Józef Bach współpracował z organmistrzem Stefanem Fiołką z Kępna przy naprawach i remontach organów na dużym obszarze Polski, m.in. w: Strzelcach i Gręboszowie, pow. Namysłów, Czerwieńsku nad Wisłą, Oleśnicy (wiosną 1946 r. w kościele pw. św. Jana Apostoła, obecnie bazylika mniejsza), Brodach k. Nowego Tomyśla, Raszkowie, pow. Ostrów Wielkopolski, Śremie, Silnie k. Chojnic, Bralinie, Parzynowie, Opatowie, Siemianicach, Mikorzynie, Trębaczowie, Donaborowie w powiecie kępińskim, Radostowie i Podzamczu, pow. Wieruszów, Pleszewie i Broniszewicach k. Pleszewa i wielu innych. Bach z żoną wyjechał z Polski 5 października 1950 r. do Ratyzbony w Bawarii, gdzie mieszkała jego córka, Agnieszka, i 2 pasierbice: Irena i Maria Spiegel. Marta Bach zmarła w 1957 r. Józef Bach odszedł z tego świata 14 września 1970 r. o godz. 9.00 w domu, w Ratyzbonie. W ponad 160-letniej historii zakładu organmistrzowskiego w Rychtalu według ostrożnych szacunków zbudowano ponad 230 nowych instrumentów i bliżej nieznaną liczbę przebudowano i wyremontowano. Kilkanaście wykonanych organów można zaliczyć do średniej wielkości, natomiast zdecydowaną większość stanowią instrumenty małe, kilkunasto lub kilkugłosowe. Wszyscy jej kolejni właściciele wypracowali sobie znaczącą pozycję w historii budownictwa organowego w Polsce. Historię tego zakładu i biografie wszystkich tamtejszych organmistrzów udokumentowane ponad stoma dokumentami i fotografiami Kazimierz Cieplik opisał w wydanej w 2018r. książce zatytułowanej „Rychtalscy organmistrzowie”.

WSPOMNIENIA O JÓZEFIE BACHU ORGANMISTRZA STEFANA FIOŁKI Z KĘPNA

(maj 1970r.)

Zetknąłem się z Józefem Bachem w 1939 roku w Rychtalu u mistrza Józefa w warsztacie. Przypominam sobie, że Bach w czasie II Wojny Światowej nie budował organów poza wykonanymi w 1942 roku organami do kościoła parafialnego w Radostowie pow. Wieluń. Były to jego ostatnie organy. Pod koniec wojny Bach wykonał galanterię drzewną dla Rzeszy. Organy, które były zamówione do Mątwów - Inowrocław / 16 rejestrów / były niewykończone i parafia zabrała owe części, za pieniądze wpłacone przed rozpoczęciem działań wojennych. Po zakończeniu wojny Bach uciekł z Rychtala jak wielu obywateli tego miasteczka, lecz jeszcze pod koniec zimy 1945 roku powrócił, kontynuując swą pracę zawodową. Wtedy pracował u mnie, ja go finansowałem i ubezpieczałem. Prowadziliśmy po wojnie przeważnie remonty organów, a pierwszą pracą naszą po zakończeniu działań wojennych były organy w Oleśnicy [organy w Bazylice Mniejszej, wiosna 1946]. Przez działania wojenne warsztat był  zdewastowany i zniszczeniu uległo wiele części i materiału oraz cennych przyrządów i narzędzi. Józef Bach pracował ze mną nieprzerwanie od 1945 roku aż do momentu jego wyjazdu na stałe do NRF w sierpniu 1951 roku – w ramach łączenia rodzin. Pracowaliśmy razem w Oleśnicy przy remoncie kapitalnym organów kompletnie zdewastowanych przez działania wojenne. W Strzelcach Namysłowskich, Gręboszowie koło Namysłowa, Czerwieńsku n. Wisłą w Klasztorze Salezjanów i w kościele rzym. kat., w Brodach k. Nowego Tomyśla / przy organach budowanych przez Bacha w 1939 roku /, Parzynowie-Turkowach, Bralinie, Siemianicach, Opatowie, Rychtalu, Trębaczowie, Mikorzynie – przy przeniesieniu organów w Pisarzowic, Podzamczu w kościele św. Rocha i parafialnym, Donaborowie, Radustowie pow. Wieluń [obecnie pow. wieruszowski], Naramicach, Białej, Raszkowie pow. Ostrów Wlkp., Śremie, Panience woj. Poznańskie [obecnie woj. wielkopolskie], Silnie w woj. pomorskim, Czerminie, Broniszewicach    k. Pleszewa, w Pleszewie w obu kościołach oraz w wielu innych miejscowościach w całej Polsce. Józef Bach mówił po polsku bardzo słabo znając zaledwie kilka wyrazów. Był średniego wzrostu z długą siwą brodą. Człowiek zrównoważony  i uczciwy, solidny i dobry fachowiec. Wykonywaliśmy prace w całej Polsce. Bach czasem wspominał swoją rodzinę podkreślając tradycje rodzinne sięgające 100 lat. Miał żonę – wdowę po organmistrzu Spieglu z Rychtala. Zakład jego jak oświadczał powstał bardzo dawno podczas kolonizowania tych terenów. Ulubionym powiedzonkiem jego było: „Kalte leim Und warme nogeln held beser.” – „Zimny klej i ciepłe gwoździe trzymają lepiej.” Przypominam sobie, że Bach budował organy w Solcu, które są najprawdopodobniej jego pierwszym dziełem, później w Śmiglu, Barcinie nad Notecią, Radustowie / ostatnie organy – zamówione i rozpoczęte w 1939 roku a wstawione do zamkniętego kościoła w 1942 roku /. Budował organy w Kępnie i wielu innych miejscowościach. W ogóle wykonał około czterdziestu nowych instrumentów. W wieku 73 lat wyjechał do Niemiec Zachodnich na stałe gdzie w 1970 roku zmarł.

Reklama Zakładu.

Reklama Zakładu.

Rachunek wystawiony w 1912r. przez J. Bacha za wykonaną pracę.

Tabliczka znamionowa na instrumencie w katedrze wrocławskiej.

Tabliczka znamionowa na instrumencie w kościele w Rychtalu.

Tabliczka znamionowa na instrumencie w kościele w Nowej Wsi Książęcej. Powyżej wskaźnik wałka Crescendo.

Tabliczka znamionowa na instrumencie w kościele w Myjomicach.

Reklama Zakładu.

KONTO PARAFIALNE

Spółdzielczy Bank Ludowy Kępno / o. Rychtal 27 8413 0000 0500

1443 2000 0002

Dzisiaj jest

wtorek,
19 marca 2024

(79. dzień roku)

Święta

Wtorek, V Tydzień Wielkiego Postu
Rok B, II
Uroczystość św. Józefa, Oblubieńca Najśw. Maryi Panny

Licznik

Liczba wyświetleń:
6016085

Wyszukiwanie