Menu

TOWARZYSTWO GIMNASTYCZNE "SOKÓŁ" GNIAZDO RYCHTAL

OKRĘG KĘPIŃSKI DZIELNICA WIELKOPOLSKA

DATA POWSTANIA: 23 GRUDNIA 1922 ROK

Powyżej Kwestionariusz Dzielnicy Wielkopolskiej Związku Towarzystw Gimnastycznych "Sokół" za II półrocze 1923 roku dzięki któremu poznajemy datę założenia Gniazda Rychtal ( 23.12.1922r.), liczbę jego członków ( 25 druhów i 20 druhen ) oraz zasoby finansowe Gniazda, które wynosiły 7 mln Marek. 

ARCHIWALNE FOTOGRAFIE TOWARZYSTWA GIMNASTYCZNEGO "SOKÓŁ" GNIAZDO RYCHTAL

Zdjęcie wykonano przed budynkiem, który przylega do dzisiejszej siedziby Gminnego Ośrodka Kultury przy ul. Ogrodowej.

Sztandar Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" Rychtal z datą 1924r.

Zdjęcie przedstawia dziewczęta z Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Rychtalu ok.1933r.

Rychtalskie Orlęta podczas ćwiczeń ze strażnikami granicznymi w 1933r.

Próba sprawności fizycznej w celu zdobycia Państwowej Odznaki Sportowej - plac sportowy Placówki Straży Granicznej Skoroszów 1933

Próba sprawności fizycznej w celu zdobycia Państwowej Odznaki Sportowej - plac sportowy Placówki Straży Granicznej Skoroszów

Próba sprawności fizycznej w celu zdobycia Państwowej Odznaki Sportowej - plac sportowy Placówki Straży Granicznej Skoroszów 1933 r

Próba sprawności fizycznej w celu zdobycia Państwowej Odznaki Sportowej - plac sportowy Placówki Straży Granicznej Skoroszów 1933r

03.05.1933 r. wręczenie nagród uczestnikom zawodów sportowych.

ARCHIWUM TOWARZYSTWA GIMNASTYCZNEGO "SOKÓŁ" GNIAZDO RYCHTAL

9 lipca 2021r. rodzina Kruber z Rychtala przekazała parafii archiwum Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" Gniazdo Rychtal, odnalezione podczas remontu za piecem kaflowym jednego z pomieszczeń domu. Dokumenty przeleżały w tym miejscu 80 lat ukryte przed Niemcami, którzy we wrześniu 1939 roku bezpośrednio po wkroczeniu do miasteczka rozpoczęli aresztowania polskich urzędników i osób zaangarzowanych w działalność patriotyczną. Część dokumentów uległa niestety znacznemu spaleniu i odtworzenie ich pełnej treści nie jest już możliwe.

Treść powyższego dokumentu z zachowaniem oryginalnej pisowni:

Domagała Władysław Rychtal dnia 2 lipca 1924

Sekretarz Sądu Honorowego

Tow. Gim. „Sokół” Rychtal

Do Zarządu Tow. Gim. „Sokół”

W miejscu

Z powodu urządzonej burdy na zebraniu zarządu i komitetu zabawy w dniu 1 lipca br. Przez druha Kokota Franciszka z Rychtala proszę o oddanie sprawę Sądu Honorowymu celem wdrożenia postępowania karnego za występek nie estetyczny.

Druh Kokot wiedząc przedwcześnie o zebraniu stawił się w stanie nietrzedźwiem i przeszkodził zebraniu zakłudzając tem nie prawidłowe załatwienie spraw towarzyskich i poruszał na zebraniu sprawy osobiste tyczące się b. prezesa druha Ignora.

Czołem   Domagała

Treść powyższego dokumentu z zachowaniem oryginalnej pisowni:

Rychtal 1 maja 1923

Do Towarzystwa Gimn. „Sokół” w Rychtalu

Ku podniesieniu czyli założeniu Czytelnictwa (Bibljoteki) w naszym tutejszem gnieździe sokolem, daję czyli ofiaruję niżej wymienione książki dla Tow. Gimn. „Sokół”

6 „Historji Polski” – 1 „Przyjaciel koni” 1 Teatr ludowy „O Ziemię” – 1 obrazek z życia „Lekcja tańca” – 1 „Lekkomyślny mąż i ojciec” – 1 obrazek sceniczny Tragedia „Jakich Wiele” – 1 „Komendy i Rozkazy” i 1 „Piłka Nożna”

„Czołem” Fiołka Florjan 

Treść powyższego dokumentu z zachowaniem oryginalnej pisowni i braków w tekście:

Odezwa

Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” Rychtal powiat Kępiński

Obywatelu! – Obywatelko!

Hasłem naszem jest: Bóg i Ojczyzna!. Słyszeliśmy w grudniu 1922 roku, gdy na placówkę Rychtal padło hasło -

„ W zdrowym ciele Zdrowy duch”

Organizacja nasza posiada tysiące członków umiejącej wolę swą świadomie poddać jednej kierowniczej myśli. A tę… członków, te jednostki składające się na olbrzymią masę w działaniu swem świadomią swą siłę fizyczną i moralną. Zatem jest „Sokół”! Na owe hasło, porwaliśmy się jak do boju i założyliśmy „Sokoła” w Rychtalu, który niegdyś szczególnie tu na kresach, stanie nam w razie potrzeby w obronie granic od wroga. Obywatelu! Obywatelko! Rozważ sobie jak to sokolątko Rychtalskie, w tem swem krótkim czasie się podźwigało, bądź to w ćwiczeniach na zlotach, bądź to własny sytuacji. Przypomnijmy sobie zlot okręgowy w Kępnie, gdzie brały też udział w temże, te nasze młode sokolątka, ta nasza młodzież Sokoła Rychtalskiego – gdy wobec całego obywatelstwa Kępińskiego i całej ludności wystąpiło kilku obywateli i tak na przykład p. poseł Wojtkowiak, który ze łzami począł te nasze młode sokolątka rozczulać i całować, a nareszcie zdobył się tenże z bijącym sercem we łzach przemawiać do byłej ludności następująco: Obywatele! Obywatelki! Widzicie tu przed nami stoją młode sokolątka Gniazda Rychtalskiego, które dokonało w dzisiejszem zlocie… Popatrzcie ta młodzież…

Treść powyższego dokumentu z 1924r. z zachowaniem oryginalnej pisowni i braków w tekście:

Szanowny Panie!

Kontaktując się z naszym Dziekanem mogę dać taką odpowiedź. Msza zwana „polową” niema racji. W ową niedzielę przypada odprawa dla niemieckich ludzi, bo w Zielone Świątki jest polskie kazanie. Podczas nabożeństwa śpiew ma pierwszeństwo, przeto … mogłaby być przegrywką przed nabożeństwem … nie podczas Mszy, gdyż na to są organy. W Waszej diecezie takowe poświęcenia odbywają się nie we związku ze mszą świętą, z którą przecież nie ma nic do czynienia, lecz w czasie popołudniowym, przed nieszporami lub po nich. Dziekan stoi w tej sprawie do Waszej dyspozycji, celem bliższego objaśnienia. Aleć i sami słuszność przyznacie, gdy pod uwagę weźmiecie nasze jędrne przysłowie: „ Podług stawu grobla!”

Z uszanowaniem

Ks. Fr. Skiba

duszpasterz

Powyżej list Wielkopolskiego Zakładu Haftów Artystycznych K. Kędzierska w Poznaniu z dnia 31 marca 1924r. dotyczący kosztów wykonania sztandaru dla Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Rychtalu.

Powyżej list Wielkopolskiego Zakładu Haftów Artystycznych K. Kędzierska w Poznaniu z dnia 12 sierpnia 1924r. w sprawie sztandaru wykonanego dla Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Rychtalu.

Powyższy dokument zawiera nazwiska osób zasiadających w Zarządzie Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" Rychtal w 1931 roku.

Treść powyższego dokumentu z zachowaniem oryginalnej pisowni:

Do Towarzystwa Gimn. "Sokół' w Miejscu

Z powodu tej wysokości liczby członków w tutejszym gniażdzie sokolem, proponuję czyli stawiam propozycję, zorganizowania w tutejszym gniażdzie Kółka śpiewackiego, które nam posłuży bądź to do występu teatralnego, - Wieczornic lub t.p. W celu tem, apeluję tę sprawę poddać przy najbliższem zebraniu Stowarzyszenia do wiadomości.

Rychtal, dnia 2 marca 1923 roku

"Czołem"  Fiołka Florjan

Czasopismo nieznane.1925r.

Sokół Polski r.5 1926r.

W 1926 roku liczba członków Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Rychtalu wynosiła 43 druhów i 6 druhen.

Regulamin Składek Członkowskich Związku Towarzystw Gimnastycznych "Sokół" w Polsce uchwalony w 1930r.

Regulamin Składek Członkowskich Związku Towarzystw Gimnastycznych "Sokół" w Polsce uchwalony w 1930r.

Plan okolic Rychtala z Archiwum "Sokoła" Rychtal z nieczytelną legendą.

ZEZWOLENIA URZĘDU POLICJI W RYCHTALU

ZAPROSZENIA SKIEROWANE DO TOWARZYSTWA GIMNASTYCZNEGO "SOKÓŁ" RYCHTAL

CZEKI WPŁAT GOTÓWKOWYCH Z ARCHIWUM "SOKOŁA" RYCHTAL

REKLAMA DOMU SPORTOWEGO Z UMUNDUROWANIEM, STROJAMI I SPRZĘTEM SPORTOWYM

PROŚBY O WSPARCIE DZIEŁ SOKOLICH I NARODOWYCH

ZARYS HISTORII TOWARZYSTWA GIMNASTYCZNEGO "SOKÓŁ"

(nformacje zaczerpnięte z wydawnictwa: ”Zarys historii Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” – w 150. rocznicę powstania”. Kancelaria Senatu RP. Kwiecień 2017r.

Historia organizacji rozpoczyna się w dniu 7 lutego 1867r. kiedy to we Lwowie, na terenie zaboru austriackiego powstaje pierwsze gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Jego powstanie, jak również innych organizacji społecznych stało się możliwe dzięki zaistniałej w latach 60 i 70 XIX w. autonomii społeczno-politycznej w następstwie liberalnych zmian konstytucyjnych oraz prawnych wprowadzonych na terenie monarchii cesarza Franciszka Józefa. Od samego początku istnienia „Sokół” stawiał przed sobą dwa podstawowe cele traktowane równorzędnie – promowanie kultury i sprawności fizycznej oraz budowanie świadomości narodowej. Członkowie „Sokoła” świętowali ważne dla polskiej historii rocznice, szczególnie 3 Maja. Przypominano sylwetki polskich bohaterów narodowych, organizując ku ich czci wieczornice. W ich trakcie szczególnie akcentowane było znaczenie sprawności fizycznej dla sukcesów politycznych i militarnych polskich bohaterów i władców. „Sokół” był pierwszym na ziemiach polskich ruchem społecznym o charakterze ponadstanowym. Jego członkiem mógł być każdy, niezależnie od pochodzenia społecznego, kto chciał rozwijać się fizycznie. Początkowo „Sokół” prowadził wyłącznie zajęcia gimnastyczne, ale z czasem pojawiły się różne sekcje, w których trenowano inne dyscypliny sportowe. W sekcjach hippicznych i wioślarskich licznie reprezentowane były środowiska ziemiańskie i inteligenckie, ale w innych takich jak zapaśnicze, kolarskie, lekkoatletyczne byli rzemieślnicy, robotnicy a nawet chłopi. Zakładano, że jeśli kiedyś pojawi się szansa na odzyskanie przez Polskę niepodległości, to do walki o nią nie mogą stanąć ludzie słabi, nieprzygotowani fizycznie, ale ci, którzy są przygotowani fizycznie i świadomi narodowo. W dłuższej perspektywie celem było więc przygotowanie kadr wojskowych. Inicjatorami powołania Towarzystwa, organizacji początkowo ukierunkowanej wyłącznie na wszechstronny rozwój fizyczny, byli galicyjscy patrioci, jak np. major wojsk powstańczych 1863 r. Jan Żaplachta-Zapałowicz. Do grona założycieli pierwszej organizacji sokolej należy zaliczyć kolejnych prezesów lwowskiego „Sokoła”: Józefa Millereta (1867- 1871), Jana Dobrzańskiego (1871-1886), Żegotę Krówczyńskiego (1886-1893) oraz Klemensa Żukotyńskiego, Ludwika Goltentala i Antoniego Trzaski-Durskiego (zwanego Ojcem lwowskiego „Sokoła”). Ten ostatni został zapamiętany jako ten, dzięki któremu młodzieżowe towarzystwo gimnastyczno-sportowe nabyło polskich cech narodowych i dbało o wychowanie młodzieży nie tylko o zdrowym ciele, ale też o zdrowej narodowo świadomości”. Ta jednocząca różne środowiska polskie idea rozpowszechniła się również w zaborze pruskim. Pierwsze gniazdo powstało w 1884 r. w Inowrocławiu; następne w 1886 r. w Poznaniu oraz w Bydgoszczy. Kolejne rozpoczęły działalność na terenie Górnego Śląska m. in. we Wrocławiu w 1894 r., w Bytomiu w 1895 r. założone przez robotnika Józefa Tucholskiego oraz w 1896 r. w Katowicach. Również na terenie zaboru rosyjskiego powstawały organizacje sokole, lecz przyszło im działać w warunkach o wiele trudniejszych. Represyjna w stosunku do jakiejkolwiek niezależnej działalności Polaków polityka władz rosyjskich powodowała, iż „Sokół” na terenie Królestwa Polskiego (Kongresowego) oraz ziemiach kresowych praktycznie przez cały czas działał nielegalnie, w konspiracji, był też mniej liczny, lecz za to bardziej elitarny. Dopiero po poważnym osłabieniu Rosji rewolucją 1905 r. i wojną z Japonią nastąpiło pewne „poluzowanie” dotychczasowego, represyjnego stosunku władz carskich do wszelkich polskich niezależnych inicjatyw, co przyczyniło się z kolei do wzrostu aktywności gniazd sokolich na tych terenach. Sokolstwo polskie za swoje zawołanie czy też hasło przyjęło sentencję starożytnego rzymskiego poety Juwenalisa: „Mens sana in corpore sano” co oznacza „w zdrowym ciele, zdrowy duch”. Niedługo po rozpoczęciu działalności lwowskiego gniazda powstała pieśń nazwana „Marszem Sokołów”, która stała się hymnem wszystkich polskich organizacji sokolich. Autorem słów do niej był Jan Lam, znany powieściopisarz i satyryk, redaktor lwowskiego „Dziennika Polskiego”, patriota, uczestnik powstania styczniowego. Muzykę do hymnu napisał Wilhelm Czerwiński, kompozytor oper i operetek, mazurków oraz pieśni. Obok pieśni jednoczącej członków organizacji przyjęto również za symbol wizerunek sokoła podczas lotu, trzymającego w szponach ciężarek gimnastyczny. Nie przypadkiem wybrano sokoła, który godnie zastępował zakazanego przez władze zaborcze orła. Sokoli nosili specjalne stroje, które w ogólnym wyglądzie nawiązywały do polskich tradycji wojskowych, ozdobione barwami i symbolami narodowymi. Obok stroju typowo gimnastycznego czy też inaczej ćwiczebnego regulamin przewidywał specjalny ubiór, który noszono przy okazji różnych uroczystości, takich jak: zloty członkowskie, defilady i przemarsze związane z obchodzonymi rocznicami historycznymi czy też świętami narodowymi. Rycerski etos „Sokoła” rodził się wraz z jego symbolami, oznakami, hasłami i wymogami natury etycznej, zawartymi w statucie, regulaminach, jak też w katechizmie i przykazaniach sokolich. To była także wymowa munduru związana z żołnierską, powstańczą tradycją, i pozdrowienie – czołem! – wyjęte z kart Sienkiewiczowskiej „Trylogii”, to nowe hasło określające dobitnie charakter „Sokoła”: „Czołem ojczyźnie, szponem wrogowi”. Wybuch wojny w sierpniu 1914 r. okazał się dla Polaków zbawienny i można powiedzieć od dawna oczekiwany. W wojnie tej starły się ze sobą potęgi polityczne Europy, w tym dotychczasowe państwa zaborcze. Młodzież zrzeszona w gniazdach sokolich wstępowała w szeregi utworzonych Legionów Polskich, zasilając zwłaszcza formacje II Brygady Legionów zwanej również Żelazną lub Karpacką, gdzie służyło około tysiąca Sokołów. Walczyli w szeregach Legionu Wschodniego utworzonego na początku sierpnia 1914 r. we Lwowie oraz szeregach Legionu Puławskiego, polskiej formacji zbrojnej walczącej w składzie armii rosyjskiej przeciwko Niemcom. Na zew wojenny zareagowali również członkowie „Sokoła” z gniazd polonijnych działających już od końca XIX w. w USA i Kanadzie. Po przeprowadzeniu szkoleń i kursów wojskowych 18 tys. sokolich żołnierzy i oficerów zasiliło szeregi tworzonej w 1918 r. we Francji Armii Polskiej, na której czele stanął gen. Józef Haller, który jak wcześniej czynnie działał we lwowskim „Sokole” oraz w powstającym w Galicji ruchu skautowym. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości organizacje sokole z ziem byłych zaborów zjednoczyły się i powstał Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce, który stał się ośrodkiem życia kulturalnego i sportowego, prowadził również zajęcia z przysposobienia wojskowego, przygotowując młodych ludzi do służby wojskowej. W ciągu 20 lat niepodległości funkcjonowało 800-900 gniazd zrzeszających w swoich szeregach ok. 80 tys. dorosłych osób oraz 40 tys. sokolej młodzieży. Po zakończeniu II Wojny Światowej, w diametralnie zmienionej sytuacji politycznej, w kraju rządzonym przez komunistów, praktycznie nie było warunków pozwalających na prowadzenie swobodnej czy też niezależnej działalności. Dotyczyło to zarówno opozycyjnych wobec władzy organizacji politycznych, jak też innych organizacji czy stowarzyszeń społecznych, takich jak „Sokół”. Pomimo licznych trudności, ocaleli z pożogi wojennej Sokoli podjęli jednak próbę reaktywowania organizacji. Pierwsze gniazdo rozpoczęło działalność w Krakowie już w marcu 1945 r. wyznaczając sobie cel, jakim było odnowienie działalności organizacji w skali ogólnopolskiej. 9 września 1945 roku zwołano Ogólnopolski Zjazd Sokolstwa w Krakowie, na który przybyło ok. 100 delegatów z całej Polski. Jako kontynuację przedwojennego Związku powołano Tymczasowy Zarząd Związku, na którego czele stanął prezes Edward Kubalski, zaś jego zastępcami zostali Józef Borowiec oraz Karol Bunsch, ceniony pisarz, prawnik oraz sportowiec, który od 1934 r. piastował funkcję, ostatniego przed II wojną światową, prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie. Niestety już w lipcu 1947 r. ówczesne władze doprowadziły do likwidacji organizacji oraz przejęcia jej majątku. Ten sam los spotkał w okresie 1947-1949 reaktywowane gniazda sokole na Mazowszu, Pomorzu i Śląsku. W okresie tzw. odwilży podejmowano jeszcze próby reaktywowania tej organizacji, lecz bez większego skutku. Tymczasem idea ruchu sokolego przetrwała na obczyźnie. Na emigracji znaleźli się niektórzy działacze i przywódcy „Sokoła”. W Wielkiej Brytanii organizuje się sokolstwo na czele z prezesem Franciszkiem Arciszewskim. Nieprzerwanie działają również gniazda sokole „Polish Falcons” w Stanach Zjednoczonych oraz we Francji. Dopiero po politycznym przełomie 1989 r. w nowych realiach powstającego państwa demokratycznego zaistniała możliwość powrotu do zakazanej w PRL działalności ruchu sokolego. Już we wspomnianym roku przełomu rozpoczęło działalność pięć gniazd sokolich skupiających około 450 członków. Pierwsze powstało 10 stycznia 1989 r. pod nazwą TG „Sokół” Warszawa-Macierz, następnie 28 lutego 1989 r. zarejestrowało się TG „Sokół” Inowrocław, 14 marca 1989 r. TG „Sokół” Gniewkowo, 22 czerwca 1989 r. TG „Sokół” Bydgoszcz-Macierz i 6 listopada 1989 r. TG „Sokół” Poznań. Po rozpoczęciu działalności poszczególnych gniazd postanowiono niezwłocznie zarejestrować organizację naczelną, co też nastąpiło w listopadzie tego roku. W lutym 1990 r. w Warszawie odbył się Zjazd Założycielski Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. Odrodzony w III Rzeczypospolitej ZTG „Sokół” zgodnie z tradycją nadal prowadzi działania na niwie sportowej, rekreacyjnej oraz krajoznawczej. Ilość dyscyplin sportowych oraz zajęć, w których uczestniczą dorośli oraz młodzież szkolna jest imponująca. Np. w 2007 r. było ich kilkadziesiąt zorganizowanych w następujących sekcjach: gimnastycznej, piłki koszykowej, piłki siatkowej, rowerowo-kolarskiej, biegowej, tenisa oraz tenisa stołowego, piłki nożnej, brydżowej, unihokeja, rzutu podkową, łucznictwa, gier zręcznościowych, turystyczno-krajoznawczej, aerobiku, motorowej, strzeleckiej, rugby, karate i samoobrony, akrobatyki sportowej, Sokolich Drużyn Polowych i Przysposobienia Wojskowego, wspinaczkowej, biegów na orientację, taneczno-teatralnej, radiopelengacji sportowej i krótkofalowej, pływackiej, żeglarskiej, gier zręcznościowych i świetlicowych, billarda, kulturystyki i trójboju siłowego. Podobnie jak dawniej również i dzisiaj „Sokół” kontynuuje tradycję pielęgnowania pamięci, zarówno o znaczących wydarzeniach z naszej historii, jak też o wybitnych Polakach, którzy swoją działalnością na polu społecznym, literackim, wojskowym i politycznym dobrze zasłużyli się Polsce.

KONTO PARAFIALNE

Spółdzielczy Bank Ludowy Kępno / o. Rychtal 27 8413 0000 0500

1443 2000 0002

Dzisiaj jest

piątek,
29 marca 2024

(89. dzień roku)

Święta

Piątek, Wielki Tydzień
Rok B, II
Wielki Piątek Męki Pańskiej

Licznik

Liczba wyświetleń:
6043962

Wyszukiwanie