HERMANN HEYDER

Rychtalski wynalazca

Opracował: Ks. Mariusz Białobłocki

Jednym z Rodów, który na trwałe zapisał się w historii miasteczka Rychtal (Reichthal) był niemiecki ród Heyderów. Do dnia dzisiejszego przy ulicy Zawada wznosi się piętrowa kamienica o nazwie „Willa Heyder” a kilkaset metrów dalej, po przeciwnej stronie drogi prowadzącej z Rychtala do Namysłowa ( Namyslau) w głębi jednej z posesji można odnaleźć przykryte warstwą ziemi masywnie sklepione piwnice – pozostałość jednego z budynków dawnego Browaru na Zawadzie, zniszczonego pożarem i wybuchem kadzi w 1914r. Piwo z tego browaru zostało nagrodzone wcześniej złotym medalem na targach piwowarskich w Berlinie w roku 1896. Protoplaści Rodu Heyder na ziemi rychtalskiej Joseph Heyder i Franciszka Strietzel, jak czytamy w opracowaniu pt. „Historia Rychtalskiego Browarnictwa" autorstwa p. Kazimierza Cieplika (Lubin, dnia 24 lutego 2020 r. - więcej w zakładce na stronie internetowej parafii Rychtal) przybyli z Brzegu Dolnego w powiecie Wołowskim (Dyhernfurth), gdzie wcześniej, prawdopodobnie około 1840 r. zawarli związek małżeński w tamtejszym kościele. „W Brzegu Dolnym urodziło się im troje dzieci a w Rychtalu jedno. Najstarszym dzieckiem tego  małżeństwa był urodzony w 1842 roku syn Hermann. Z powyższego opracowania dowiadujemy się, iż „Hermann Heyder urodzony w 1842 r. w Dyhernfurth był żonaty z Anną Becker, oboje katolicy – nie jest znane miejsce i data zawarcia małżeństwa przez tę parę. Do 1871 r. Hermann był kawalerem, mistrzem w browarze na Zawadzie. Od 1873 do ok.1878 r. był dzierżawcą dóbr na Zawadzie. gdzie urodziło się im trzech synów: 1873, 1874, 1877, a następnie został właścicielem dóbr w Głuszynie – dane z wpisów księgi chrztów w Krzyżownikach. W roku 1875 był świadkiem ślubu Josepha Strietzel w USC w Rychtalu w którym zapisano, że ma 33 lata. Kolejnym dzieckiem był syn Paul Franz Wilhelm urodzony i ochrzczony w Rychtalu w roku 1885, a jego ojciec wpisany jest jako Landwirth – rolnik. Następnie cała rodzina przeprowadziła się do Wilkowa (Wilkau) koło Namysłowa, gdzie Hermann kupił Gasthaus ( gościniec, karczmę), jednak zatrzymali mieszkanie w Rychtalu w którym formalnie byli zameldowani”. Zainteresowania i talenty Hermanna Heydera były jednak znacznie szersze, gdyż w zasobach niemieckich, amerykańskich, hiszpańskich i włoskich urzędów patentowych można do dziś odnaleźć zarejestrowane przez niego patenty: aparatu ortopedycznego, wzmocnienia brzmienia instrumentów strunowych oraz dziecięcej zabawki.

PATENT NA ORTEZY NARAMIENNE

Waszyngton, Biuro Patentowe Stanów Zjednoczonych 3 marca 1891r.

https://patents.google.com/patent/US447464

„Niech będzie wiadome, że ja, HERRMANN HEYDER, poddany króla pruskiego, zamieszkały w Reichthal, w prowincji śląskiej, w Niemczech, wynalazłem pewne nowe i użyteczne udoskonalenia ortez naramiennych (na które uzyskałem patent w Niemczech, nr 54 605 z dnia 8 marca 1890 r.), którego specyfikacja jest następująca: Niniejszy wynalazek dotyczy ulepszeń w ochraniaczach barków, dzięki którym dozwolony jest ruch wzdłużny pasków. Polega ona na różnych cechach ulepszeń, pełniej wskazanych w twierdzeniach. Na załączonych rysunkach, rysunek przedstawia widok z przodu aparatów ortodontycznych. Rys. 2 to powiększony przekrój poprzeczny na linii a: 00, Rys. 1. Rys. 3 przedstawia aparat w użyciu. Szelki składają się z dwóch taśm lub taśm A A, połączonych taśmami poprzecznymi B B. Na każdym z taśm A zamocowane są dwa równoległe paski C'O', pomiędzy którymi pozostaje wolna przestrzeń lub rowek, w którym znajdują się taśmy podłużne D umieszczone tak, aby mogły poruszać się do tyłu lub do przodu. Aby ukierunkować i ograniczyć ruch pasm D, pasy E są przymocowane w pewnych odległościach od pasów 0 O, które to pasy E są zamocowane, ale umożliwiają ruch pasm D do tyłu i do przodu na pasach A A przy każdym ruchu ciało. Opaski D mają na swoich tylnych końcach dziurki na guziki lub równoważne urządzenia, a na swoich przednich końcach są wyposażone, jak zwykle, w klamry G i paski H. Paski D mogą być wykonane ze skóry, gumy lub tkaniny. Poruszają się z łatwością na swoich stałych wspornikach A, tak że przyciski nie wypadają przy żadnym gwałtownym ruchu ciała. Twierdzę, że 1. Połączenie pasków A z paskami, O C przymocowano do nich w celu utworzenia rowków, pasków E, obejmujących rowki, oraz z podłużnymi taśmami D wewnątrz rowków i mających urządzenia mocujące na końcach, zasadniczo jak określono”.

PATENT NA WZMOCNIENIE BRZMIENIA INSTRUMENTÓW STRUNOWYCH

HERRMAN HEIDER, Z REICHTHAL, NIEMCY. SKRZYPCE. SPECYFIKACJA stanowiąca część patentu listowego nr 446 450 Stany Zjednoczone dnia 17 lutego 1891 r.

https://patentimages.storage.googleapis.com/82/67/3f/f173cf1eca1286/US446450.pdf

„Niech będzie wiadomo, że ja, Herrman Heyder, poddany cesarza niemieckiego, zamieszkały w Reichthal na Śląsku w Niemczech wynalazł pewne nowe przydatne ulepszenia w skrzypcach, których specyfikacja znajduje się poniżej. Niniejszy wynalazek dotyczy udoskonalenia skrzypiec i podobnych instrumentów muzycznych przez: dzięki którym ich brzmienie jest znacznie ulepszone. Wynalazek polega na różnych wyczynach możliwości poprawy, pełniej wskazane we wniosku. Załączony rysunek przedstawia widok perspektywiczny skrzypiec skonstruowanych według mojego udoskonalenia. Litera A reprezentuje korpus skrzypiec. W obrębie brzucha, pleców i boków tego ciała powstaje szereg małych otworów di. Te otwory są wiercone, najlepiej wiertłem o średnicy jednej trzydzieści sekund do jednej ósmej cala i są umieszczone tak blisko jak Las pozwoli. Każdy z otwory C są całkowicie wypełnione klejem, więc że klej jest równo z powierzchnią Drewno. Drobne dziury najlepiej wypełnić, przepuszczając przez nie igłę i nić, które został przeciągnięty przez ciało rozgrzanego kleju. Większe otwory wypełnia się poprzez nałożenie na nie kleju. W razie potrzeby otwory można pominąć z przodu lub z przodu skrzypiec. Według mojego wynalazku ton skrzypiec jest znacznie ulepszone, dzięki czemu efekt re uzyskuje się nowoczesne włoskie skrzypce. Twierdzę, że to Skrzypce lub podobny instrument muzyczny perforacji w korpusie i kleju wypełniającego perforacje, zasadniczo zgodnie ze specyfikacją. Na dowód czego niniejszym podpisuję moje imię, w obecności dwóch subskrybujących Witanesses, dnia 22 września 1890 r.

HERRMAN HEYDER.

Świadkowie: GEORG IKAMMERER, WILLIAM II. MUZEŁ.”

GACETA DE MADRIT

A ñ o CCXXX.—Núm. 32 Domingo 1.° Febrero 1891 Tom o I.—Pág. 351

https://www.boe.es/gazeta/dias/1891/02/01/pdfs/GMD-1891-32.pdf

MINISTERIO DE FOMENTO

„11.266. D. Hermann Heyder, de Reichthal (Alemania), patente por veinte años por un nuevo procedimiento para mejorar el sonido de instrumentos de cuerda. Expedida en 14 de Noviembre de 1890”

MINISTERSTWO ROZWOJU

„11.266. Pan Hermann Heyder z Reichthal (Niemcy), patent na dwadzieścia lat na nową procedurę dla wzmocnienia brzmienia instrumentów strunowych. Wydany 14 listopada 1890 r.”

CAZZETTA UFFICIALE

DEL REGNO D'ITALIA

ANNO 1892 ROMA -MARTEDI 2 AGOSTO NUM. 18O

https://www.gazzettaufficiale.it/eli/gu/1892/08/02/180/sg/pdf

"229 Heyder Hermann, a Reichthal Firenze, via Mon- 8 id. > 55 340 6 Nouveau moyen pour améliorer le son (Germania). tebello, 54. des violons et des instruments semblables".

OFICJALNA GAZETA

KRÓLESTWA WŁOCH

ROK 1892 RZYM - WTOREK 2 SIERPNIA NR 18O

229 Heyder Hermann, Reichthal Firenze, via Mon- 8 id. > 55 340 6 Nowy sposób na poprawę dźwięku (Niemcy). tebello, 54. skrzypce i podobne instrumenty.

PATENT NA ZABAWKĘ

https://patents.google.com/patent/US439297

BIURO PATENTOWE STANY ZJEDNOCZONE.

HERRMANN HEYDER Z REICHTHAL, NIEMCY.

ZABAWKA

SPECYFIKACJA stanowiąca część patentu Letters nr 439 297 1 z dnia 28 października 1890 r.

Wniosek złożony 11 sierpnia 1890 r. Nr seryjny 361 656. (Brak modelu.)

Wszystkim, których to dotyczy. — Niech będzie wiadome, że ja, HERRMANN HEYDER, poddany cesarza Niemiec, rezydujący w Reichthal, na Śląsku, w Prusach, w Cesarstwie Niemieckim, wynalazłem pewne nowe i użyteczne ulepszenia w odśrodkowych piłkach-zabawkach, którego poniżej jest specyfikacją. Mój wynalazek dotyczy ulepszonej zabawki, w której koniec sznurka jest połączony z piłką w taki sposób, że gdy zabawka zostanie obrócona, piłka odczepi się i pofrunie na drugim lub swobodnym końcu tego sznurka, na którym znajduje się zwężający się klocek 0, z drewna lub innego materiału. A to gumowa piłka z otworem B, przez który można przeprowadzić koniec sznurka z klockiem. Otwór 13 ma taki rozmiar, że blok 0 nie przejdzie przez niego z wyjątkiem naprężenia lub nacisku. Po przeciwnej stronie otworu B kula A jest ważona, tak jak w v E, aby zwiększyć siłę odśrodkową. W użyciu rączka jest obracana, aby obracać sznurek i kulkę. Gdy tylko siła odśrodkowa będzie wystarczająca, kulka wyjdzie z klocka, ponieważ klocek ściśnie gumę wokół otworu B i przebije się przez otwór. Piłka może być z łatwością wsunięta z powrotem nad klocek 0 poprzez obrócenie klocka tak, aby jego ściśnięty koniec znajdował się z przodu. Twierdzę, że jest to 1. Kombinacja uchwytu F, ze sznurkiem D, klockiem 0 i perforowaną elastyczną kulką A, przystosowaną do wsuwania na klocek, zasadniczo zgodnie ze specyfikacją. 2. Połączenie uchwytu F ze sznurkiem D, stożkowym blokiem 0 i perforowaną elastyczną kulką A o ciężarze E, zasadniczo zgodnie ze specyfikacją. Na dowód czego podpisuję się w obecności dwóch podpisujących się świadków dnia 25 lipca 1890r.

HERRMANN HEYDER.